سرویس جهان مشرق - آن چه در پی می آید، گزیده ای از تحلیل های رسانه های خارجی از رقابت های انتخاباتی ایران در پی کناره گیری محمدباقر قالیباف به نفع سید ابراهیم رئیسی است.

خبرگزاری AFP/ ۱۷ می

«ابراهیم رئیسی: رقیب اصول گرای روحانی»

ابراهیم رئیسی، رقیب اصلی حسن روحانی در انتخابات روز جمعه یک قاضی اصول گرا با روابط نزدیک با رهبر ایران است که بیشتر سال های عمر خود را در مناصب قدرتمند پشت صحنه سیاست گذرانده است.

او در خانواده ای مذهبی در شهر مقدس مشهد در ۲۳ آگوست ۱۹۶۰ به دنیا آمد. رئیسی عمامه سیاه بر سر می بندد که نشان از وابستگی نسبی او با پیامبر اسلام دارد.

در افکار عمومی، او کاریزمای زاهدانه ای دارد و اطراف او را گروهی از چهره های انقلابی پرحرارت حضور دارند.

او کارزار انتخاباتی خود را بر فقرائ متمرکز کرد که با جایگاه او به عنوان تولیت حرم امام رضا در مشهد، که یک بنیاد خیریه بسیار ثروتمند است، هم منطبق است. رئیسی گفته " من نماینده کارگران، کشاورزان و زنان محروم هستم." او قول داده که یارانه های نقدی را برای فقرائ سه برابر کند.

این پیامی است که در شرایط فعلی بستری آماده برای پذیرش دارد، شرایطی که بیکاری دست کم ۱۲.۵ درصد است و تقریبا همه، رکود اقتصادی را احساس می کنند.

او با توافق هسته ای مخالفت نکرده است، ولی می گوید که مذاکرات دولت فعلی، «ضعیف» بود. او خواستار یک موضع محکم تر در " مواجهه با دشمن" است.

بسیار نامحتمل است که رئیسی بخواهد محدودیت های اجتماعی را کم کند یا رهبران اپوزیسیون را که از سوی اصول گرایان به عنوان «سران فتنه» شناخته می شوند، آزاد کند.

رئیسی در سال ۲۰۱۴ گفته بود: " آن هایی که با سران فتنه همدلی می کنند، باید بدانند که ملت بزرگ ایران هرگز آن ظلم بزرگ(فتنه) را فراموش نخواهد کرد."

رئیسی پیوندی محکم با جریان اصول گرا دارد و مسوولیت هایی چون دادستان کل، مسوول شورای نظارت بر صدا و سیمای ایران و دادستان دادگاه ویژه روحانیت داشته است.

پدر همسر او امام جمعه مشهد است و هر دوی ان ها عضو مجلس خبرگان رهبری هستند که وظیفه انتخاب و نظارت بر رهبری را بر عهده دارد.

پدر رئیسی در ۵ سالگی او فوت کرد و او در همان سنین پایین وارد حوزه علمیه شد و به خوبی دروس اسلامی را گذراند و در سال ۱۹۷۵ برای ادامه تحصیلات به قم رفت. بعد از انقلاب او برای آموزش های ویژه قضایی انتخاب شد و تحت نظر آیت الله علی خامنه ای آموزش دید که بعدا رهبر جمهوری اسلامی شد.

در ۱۹۸۵، در میانه جنگ ایران و عراق او معاون دادستان در دادگاه انقلاب تهران شد.

او بعد از خدمت در چند پست قضایی مهم، در مارچ ۲۰۱۶ از سوی رهبر ایران به عنوان مسوول اداره حرم امام رضا انتخاب شد.

این مجموعه که به نام آستان قدس رضوی شناخته می شود، مقدس ترین حرم ایران را اداره می کند و البته یک مجموعه اقتصادی عهظیم هم هست که در حوزه های مختلفی چون فناوری اطلاعات، بانکداری، ساخت و ساز و کشاورزی فعالیت دارد.

بلومبرگ/۱۵ می

«رقبا متحد شدند تا روحانی را کنار بزنند»

انتخابات ریاست جمهوری ایران به رقابتی مستقیم میان رییس جمهور میانه رو فعلی، حسن روحانی، و روحانی اصول گرای پیشتاز، ابراهیم رئیسی، تبدیل شده است. رقابتی که طبق نظرسنجی ها بسیار نزدیک و تنگاتنگ است.

محمدباقر قالیباف؛شهردار ۵۵ ساله تهران که در ۲۰۱۳ در انتخابات شکست خورد، روز دوشنبه کناره گیری خود را اعلام کرد و از طرفدارانش خواست که از ابراهیم رئیسی حمایت کنند. یک نظرسنجی در هفته گذشته که توسط موسسه نظرسنجی دانشجویان ایران وابسته به دولت انجام شد، خطوط عمده بالقوه را در انتخابات نشان داد: روحانی ۴۲ درصد، رئیسی ۲۷ درصد و قالیباف ۲۵ درصد.

«علی واعظ»، تحلیل گر مسایل ایران در گروه بین المللی بحران در مصاحبه تلفنی با بلومبرگ گفت: " یک رقابت دوگانه میان رئیسی و روحانی، جامعه را دوقطبی خواهد کرد و موجب بسیج رای دهندگان خواهد شد."

به گفته واعظ، با محدود شدن انتخابات به دو گزینه اصلی، احتمال رفتن انتخابات به دور دوم بسیار ضعیف شده است. اگر هیچ نامزدی بیش از ۵۰ درصد آرائ را به دست نیاورد، طبق قانون ایران، انتخابات به دور دوم خواهد رفت.

«انیسه بصیری تبریزی»، از اندیشکده سرویس های متحد سلطنتی در لندن معتقد است: " قطعا حالا اوضاع برای روحانی دشوار است. ما دیگر نمی توانیم تجدید دوره ریاست او را از حالا مسلّم فرض کنیم."

پیروزی رئیسی می تواند ایران در مسیر تقابلی تر با غرب، به ویژه دانلد ترامپ، قرار دهد. رییس جمهور قرار است این هفته از رقیب منطقه ای ایران، عربستان سعودی، دیدار کند.

در حالی که رئیسی می گوید به توافق هسته ای احترام می گذارد- که روحانی قول داده بود منجر به پایان انزوای اقتصادی ایران خواهد شد- دولتی با ریاست رئیسی می تواند برای سرمایه گذاران خارجی که در حال بررسی انجام تجارت با ایران هستند، هشداردهنده باشد.

«سوزان مالونی»، پژوهشگر مسایل ایران در موسسه بروکینگز واشینگتن می گوید: " همه حامیان قالیباف پشت سر رئیسی قرار نمی گیرند، ولی رئیسی یک ظرفیت برای اتحاد اصول گرایان است. رئیسی باید بتواند نسبتی قابل توجه از این رای دهندگان(هواداران قالیباف) را به نفع خود پای صندوق بکشاند."

روحانی ۶۸ ساله در هفته های اخیر انتقادات بسیار تندی را علیه اصول گرایان بر سر مسایلی چون آزادی بیان، فساد و موسسات ثروتمندی که مالیات نمی دهند، انجام داد.

«فواد ایزدی»، استاد دانکده مطالعات جهان در تهران می گوید: " روحانی بیشتر انتقادات خود را علیه قالیباف انجام می داد که کناره گیری او به این معنی است که کمپین روحانی باید در چند روز باقی مانده خود را با شرایط جدید وفق دهد." او می افزاید: " مواجهه با قالیباف رحت تر بود، هم به علتن عملکرد او در مناظره و هم تجربیات اجرایی در گذشته. ولی برای تیم روحانی مواجهه با رئیسی دشوار است چرا که او واقعا تازه به عرصه آشکار سیاست وارد شده است. روحانی یک هدف آسان برای حمله کردن را از دست داد."

شبکه خبری NBC/۱۷ می

«انتخابات ریاست جمهوری ایران: در مواجهه روحانی با رئیسی تمرکز بر اقتصاد است»

۵۵ میلیون ایرانی روز جمعه در انتخابات ریاست جمهوری رای خواهند داد که در ان میانه روها در برابر اصول گرایان صف آرایی کرده اند و تبعات اقتصادی توافق هسته ای با قدرت های غربی از جمله امریکا قرار دارد.

حسن روحانی ۶۸ ساله در حالی که کنترل تورم بالایی و همچنین بالا بردن رشد اقتصادی موفق بوده، اما منتقدان او می گویند که توافق هسته ای نتوانسته استانداردهای زندگی مردم عادی ایران را بالا ببرد.

نرخ بیکاری در این کشور نفت خیز به ۱۱ درصد رسیده و برآورد می شود که این رقم در جوانان زیر ۲۵ سال بسیار بیشتر از این هم هست.

وضعیت اقتصادی البته انتقاد رهبر ایران از رییس جمهور را هم به دنبال داشته است و آیت الله خامنه ای به خاطر اتکاء زیاد بر سرمایه گذاری خارجی به دولت انتقاد کرد.

برای بسیاری از ایرانی های طبقه کارگر، امیدهای اولیه به توافق هسته ای رنگ باخته است. آن ها به مفاهیم عامی چون تولید ناخالص داخلی و قیمت دلار در برابر ریال توجه چندانی ندارند.

آن چه برای آن ها مهم است، قیمت ها و در دسترس بودن گاز و مواد غذایی و یارانه ماهانه است که دولت روحانی سعی در محدود کردن آن کرده است.

«صنم وکیلی»، تحلیل گر اندیشکده سرویس های متحد سلطنتی در لندن می گوید: " این انتخابات برای اقتصاد است و اقتصاد به توافق هسته ای پیوند خورده است."

در نبود نظرسنجی های رسمی، پیش بینی نتیجه انتخابات دشوار است، ولی بر اساس اطلاعات شبکه ها و رسانه های اجتماعی، کارشناسان معتقدند که رقابت بسیار نزدیک است.

همین مساله رییس جمهور را به سوی موضع تهاجمی سوق داده، به طوری که به «تندروها» با اتهاماتی چون ندادن آزادی های اجتماعی، ایجاد فضای ترس و تصویب قوانین سختگیرانه و منزوی کردن ایران حمله کند."

اسپوتنیک فارسی/ ۱۵ می

«روند انتخابات بعد از انصراف قالیباف»

بسیاری پیش بینی می کردند که آقای قالیباف در نهایت به نفع آقای رئیسی از مبارزات انتخاباتی انصراف دهد اما با توجه به آمار و ارقامی که طی هفته های اخیر منتشر شده بسیاری به شک افتاده بودند که آیا ممکن است قالیباف به تعهد قبلی خود در جمنا پایبند بماند یا نه؟

اگر این آمار و ارقام صحت داشته باشد آقای قالیباف در اوج از مبارزات انتخاباتی انصراف داده و گذشته از اینکه به وی علاقه داشته باشیم یا نه وی یک حرکت سیاسی زیبا را در فرهنگ سیاسی ایران رقم زده چرا که یکی از مشکلات اصلی سیاستمداران در ایران همیشه این بوده که به جای تلاش برای منافع گروهی به سمت منافع شخصی و فردی تمایل داشتند و همه ضربه هایی که متوجه جناح آنها می شده به همین دلیل بوده....

همه آمار و ارقام نشان می دهد که آقای روحانی تا همین امروز صبح نسبت به رقبای خود پیشتاز بود اما همین آمار و ارقام نشان می دهد که جمع مخالفین وی که میان آقای رئیسی و قالیباف تقسیم شده بودند بیش از آرایی است که وی فعلا در سبد دارد یعنی حدود سی و پنج درصد آرا به نفع آقای روحانی و حدود بیست و هشت درصد به نفع قالیباف و چیزی نزدیک به آن به نفع آقای رئیسی.

با توجه به این شرایط جمع آرای رئیسی و قالیباف به حدود پنجاه و هشت درصد می رسد.

اما این به این معنا نیست که با انصراف آقای قالیباف همه آرایی که در آمار به وی تعلق داشت را بتوان به نفع آقای رئیسی به حساب آورد، طبیعتا بخش بزرگی از این آرا سرگردان خواهد بود اما باید توجه داشت که بیشتر این آرا، آرای مخالفین دولت آقای روحانی بوده و احتمال دارد بخش بزرگی از اینان به سمت شخصی که می خواهد روند دولت فعلی را تغییر دهد سوق پیدا کند....

البته باید توجه داشت که آقای روحانی با این سخنرانی ها و حملات تند خود ممکن است که خطراتی را هم متوجه خود کند چون بخش بزرگی از این آرائی که وی روی آنها حساب باز کرده ممکن است روز رای گیری پای صندوق های رای نیایند و اصلا رای ندهند، اتفاقی که در ایران مسبوق به سابقه است و کاندیداها را سردرگم می کند و از سوی دیگر مخالفین خود را نیز افزایش دهد....

در جناح اصولگرا هنوز آقای میرسلیم در میدان هستند و طبق پیش بینی ها خواهند توانست بخش کوچکی از آرای اصولگرایان سنتی که همانا اعضای حزب مؤتلفه و طرفداران آنها هستند را به دست آورند اما باید توجه داشت که حضور آقای میر سلیم منجر می شود بخشی از آرای اصولگرایان میانه رو که پشتیبان آقای روحانی هستند و در حال حاضر بخشی از آنها حتی عضو دولت وی هستند از سبد آرای آقای روحانی جدا شود وهمان چند در صد هم می تواند کل موازنه انتخاباتی را بر هم زند.